Ngay trong năm nay, Quảng Trị dự kiến có đến 15 dự án điện gió sẽ hòa lưới, đưa tỉnh vững bước trên con đường hiện thực hóa giấc mơ trở thành trung tâm năng lượng tái tạo của cả nước.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông VÕ VĂN HƯNG - chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị - cho biết tỉnh này đang đứng trước cơ hội bứt phá khi số dự án đầu tư về năng lượng tăng kỷ lục trong những năm gần đây.

* Đâu là cơ sở để Quảng Trị hướng đến một trung tâm năng lượng tái tạo của miền Trung?

- Hiện nay, tỉnh Quảng Trị có khoảng 377MW các dự án năng lượng tái tạo đã phát điện. Bên cạnh đó, có 29 dự án điện gió đã được cấp có thẩm quyền bổ sung quy hoạch và đang triển khai đầu tư với tổng công suất hơn 1.100MW.

Trong đó có 15 dự án sẽ đưa vào vận hành trong năm 2021. Đồng thời, tỉnh có 52 dự án điện gió khác đang trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt bổ sung quy hoạch với tổng công suất 2.764MW; 8 dự án điện gió đang triển khai khảo sát, nghiên cứu lập hồ sơ bổ sung quy hoạch với tổng công suất 1.670MW.

Ngoài ra, tỉnh có nhiều dự án năng lượng tái tạo khác đã trình Bộ Công thương xem xét bổ sung quy hoạch.

Tính tổng thể, Quảng Trị có khả năng phát triển được 8.290MW các dự án năng lượng tái tạo nếu được cấp có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch. Đây là cơ sở để Quảng Trị hướng đến một trung tâm năng lượng tái tạo của miền Trung.

Quảng Trị xác định công nghiệp năng lượng là lĩnh vực đột phá phát triển, một trong 3 trụ cột chính để phát triển kinh tế và phấn đấu đưa tỉnh Quảng Trị trở thành trung tâm năng lượng của miền Trung trong thời gian tới.

* Phát triển năng lượng luôn đi kèm với nhiều thách thức về môi trường, vậy chủ trương của tỉnh Quảng Trị trong vấn đề này như thế nào?

- Hiện Quảng Trị đang tập trung phát triển điện gió ở phía tây và điện khí ở Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị. Điện gió và điện khí có lợi thế là ít có nguy cơ về môi trường hơn những nguồn năng lượng khác.

Nhiều năm trước đây, Quảng Trị có định hướng phát triển nhiệt điện than. Sau đó, nhà đầu tư EGATI từ Thái Lan đã đàm phán và thực hiện các thủ tục đầu tư nhà máy nhiệt điện Quảng Trị 1. Dự án này đã được đưa vào quy hoạch phát triển điện lực quốc gia.

Tuy nhiên, quan điểm của tỉnh bây giờ là vấn đề môi trường. Phải thừa nhận nhiệt điện sẽ tốn nguyên liệu than và phí vận chuyển.

Ngoài ra, nguy cơ xảy ra những sự cố, ô nhiễm bụi, phát sinh các vấn đề lâu dài nên việc xử lý không phải đơn giản.

Hiện nhà máy nhiệt điện Quảng Trị 1 đã chậm triển khai nhiều năm, nếu trong năm nay phía chủ đầu tư không triển khai thì tỉnh sẽ phải chuyển đổi.

Nếu làm là phải đảm bảo cam kết về công nghệ tiên tiến của châu Âu, nếu không làm được thì phải chuyển cho nhà đầu tư khác triển khai phát triển điện khí.

* Thời gian tới, tỉnh có chiến lược nào mang tính đột phá để thu hút đầu tư?

- Với quan điểm coi hoạt động xúc tiến đầu tư là một nhiệm vụ trọng tâm, để hoạt động xúc tiến đầu tư đạt hiệu quả, từng bước nâng cao vị thế của tỉnh trong khu vực cũng như cả nước, trong thời gian tới tỉnh Quảng Trị sẽ tập trung vào một số nội dung sau: thứ nhất, xây dựng và ban hành các chính sách, cơ chế thích hợp để huy động tối đa và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực từ trung ương, địa phương và xã hội hóa nhằm từng bước nâng cấp và hoàn thiện kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, đẩy nhanh tiến độ các công trình trọng điểm phục vụ thu hút đầu tư.

Đẩy mạnh cải thiện hình ảnh, môi trường đầu tư, tạo được sự chuyển biến tích cực trong việc xây dựng hình ảnh thân thiện, an toàn, hiệu quả cho các nhà đầu tư khi đến đầu tư và tìm hiểu cơ hội đầu tư tại tỉnh.

Thứ hai, tập trung kêu gọi các dự án có quy mô phù hợp với đặc thù địa phương, phát huy tốt tiềm năng lợi thế của tỉnh.

Đẩy nhanh tiến độ triển khai xây dựng các dự án năng lượng tái tạo đã được quy hoạch và hệ thống truyền tải giải tỏa các công suất nhà máy điện gió tại khu vực huyện Hướng Hóa, huyện Đakrông.

Tập trung đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường giao thông. Đặc biệt, coi trọng đầu tư xây dựng phát triển Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị làm hạt nhân phát triển công nghiệp, trong đó tập trung hoàn thành và đưa vào hoạt động các dự án trọng điểm như dự án nhà máy điện khí Quảng Trị 340MW của Gazprom International, dự án trung tâm điện khí LNG Hải Lăng 1.500MW (giai đoạn 1), dự án Khu công nghiệp Quảng Trị của Liên doanh VSIP - Amata - Sumotomo.

Ngoài ra, kiến nghị Chính phủ bổ sung hệ thống ống dẫn khí mỏ Kèn Bầu về Quảng Trị vào tổng sơ đồ điện VIII nhằm sớm đưa Quảng Trị phấn đấu trở thành trung tâm năng lượng của khu vực miền Trung.

Đồng thời, đẩy nhanh quá trình đầu tư để đưa vào khai thác cảng biển Mỹ Thủy, cảng Cửa Việt, Cảng hàng không Quảng Trị, đường ven biển kết nối hành lang kinh tế Đông - Tây và các công trình giao thông của tỉnh với hệ thống giao thông quốc gia.

Trong đó, tôi khẳng định phải đầu tư cảng Mỹ Thủy đón được tàu trên 100.000 tấn. Đây là cảng nước sâu, có nhiều lợi thế, đã được nghiên cứu trước đây.

Một thống kê cho thấy mỗi ngày có 500 - 700 container qua cửa khẩu Lao Bảo nhưng phải đi đường bộ vào Đà Nẵng hoặc qua cảng Chân Mây (Huế).

Doanh nghiệp không muốn chạy 150 - 200km để vào Đà Nẵng. Do đó, nhu cầu xây dựng cảng biển là rất bức thiết. Bên cạnh đó, khi có sân bay, các nhà đầu tư, đơn vị lữ hành, du lịch sẽ chú ý đến Quảng Trị và cảng Mỹ Thủy thì sẽ tạo ra sự kết nối khu vực.